Biếng ăn tâm lý là một chứng rối loạn dinh dưỡng thường gặp ở trẻ em, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và trí não của trẻ khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng. Vậy nguyên nhân nào dẫn tới chứng biếng ăn tâm lý ở trẻ? Cần sử dụng biện pháp gì để ngăn ngừa việc trẻ biếng ăn tâm lý? Để giải đáp các thắc mắc này mời bạn cùng Life-Space theo dõi bài viết sau.

I. Chứng biếng ăn tâm lý ở trẻ
Biếng ăn tâm lý ở trẻ là trạng thái trẻ cảm thấy sợ hãi, bực bội, khó chịu hoặc có những phản ứng tiêu cực khi bị la mắng, ép buộc hay thúc ép ăn nhiều. Đây là một dạng rối loạn ăn uống ở trẻ em và không được coi là bệnh.
Tuy triệu chứng này chỉ xảy ra ở một thời điểm nhất định nhưng nếu cha mẹ không can thiệp kịp thời cũng ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển và sức khỏe của trẻ.
Tìm hiểu: Giải đáp thắc mắc: Trẻ giãn ruột có biếng ăn không?
- Có 2 dạng biến ăn tâm lý ở trẻ:
- Loại hạn chế: Trẻ biếng ăn hạn chế thường phổ biến hơn, đây là triệu chứng trẻ không muốn ăn những thực phẩm chứa nhiều chất bột đường và chất béo.
- Loại Bulimia (binging and purging): Trẻ mắc chứng cuồng ăn dẫn tới ăn quá nhiều và nôn sau khi ăn.
II. Nguyên nhân dẫn tới chứng biếng ăn tâm lý ở trẻ
- Trẻ không có khả năng điều chỉnh hoặc thích nghi với môi trường sống mới, thay đổi đột ngột về lối sống, thói quen ăn uống.
- Trẻ chậm tăng cân và bị cha mẹ ép ăn nhiều sau khi ốm (để phục hồi sức khỏe), hoặc đang trong thời kỳ mọc răng,… khiến trẻ có cảm giác sợ ăn dẫn tới ức chế sự bài tiết các men tiêu hoá.
- Trẻ gặp căng thẳng do bị dọa nạt, la mắng hay ép ăn món ăn trẻ không thích. Cha mẹ có những quy định như phải ngồi ăn một chỗ, ăn hết thức ăn trong thời gian nhất định, ăn quá mức của trẻ, trộn thuốc vào thức ăn,...

III. Độ tuổi nào ở trẻ có nguy cơ mắc chứng biếng ăn tâm lý?
Ở mọi lứa tuổi, trẻ đều có khả năng mắc chứng biếng ăn tâm lý, tuy nhiên thường gặp nhất ở những trẻ dưới 6 tuổi.
Trẻ sơ sinh mắc chứng biếng ăn tâm lý sẽ có các dấu hiệu bú ít, bỏ bú, không chủ động đòi sữa, ăn không đủ lượng sữa quy định trong ngày,… lâu ngày dẫn tới thể chất và trí não chậm phát triển. Do đó, bố mẹ nên đặc biệt lưu ý đến các biểu hiện bất thường ở trẻ để tìm ra nguyên nhân và cách khắc phục kịp thời.
Xem thêm: Kén ăn là gì? Nguyên nhân, hậu quả và giải pháp cho bé
IV. Dấu hiệu để nhận biết trẻ bị biếng ăn tâm lý
- Trẻ đột nhiên ăn ít hơn bình thường, có các động tác che hay ngậm miệng không muốn ăn, quay đi khi nhìn thấy thức ăn.
- Không nhai và nuốt thức ăn ngay lập tức, không ăn hết khẩu phần hoặc ăn rất ít so với phần ăn phù hợp với độ tuổi khiến bữa ăn kéo dài quá 30 phút.
- Trẻ không chịu ăn, khóc to như bị ai đánh hoặc phun thức ăn ra nếu bị ép ăn. Một số trẻ lớn hơn còn có thể bỏ chạy và trông có vẻ tức giận hoặc cười toe toét khi tới giờ ăn.
- Một số trẻ biếng ăn tâm lý còn có biểu hiện nôn hoặc buồn nôn khi ngửi hay nhìn thấy thức ăn.
- Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể phán đoán tình trạng biếng ăn của trẻ qua lượng ăn theo độ tuổi, táo bón hay lượng phân ít hơn bình thường, chậm hoặc không tăng cân hay thậm chí sụt cân 3 tháng liên tục.
V. Biến chứng của tình trạng biếng ăn tâm lý ở trẻ
Nếu tình trạng biếng ăn tâm lý ở trẻ kéo dài và không được phát hiện, điều trị kịp thời có thể gây ra những ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe cũng như sự phát triển của trẻ.
Trẻ quá lười ăn, ăn ít và dần sẽ trở thành thói quen khó thay đổi, khắc phục dẫn tới tình trạng thiếu dưỡng chất như chất đạm, chất béo, vitamin, khoáng chất khiến trẻ bị suy dinh dưỡng và dễ mắc các bệnh truyền nhiễm. Trẻ sau khi bị bệnh sẽ cần thời gian dài để hồi phục, đặc biệt sau khi ốm, chứng biến ăn ở trẻ có xu hướng tăng, lâu ngày dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng nặng.
Suy dinh dưỡng mãn tính có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác như thiếu máu, các vấn đề về tim như suy tim, rối loạn nhịp tim, hở van hai lá hay bị loãng xương, mất cơ bắp, rối loạn điện giải và tổn thương thận,...

VI. Giải pháp điều trị chứng biếng ăn tâm lý ở trẻ
- Để trẻ thoải mái khi ăn, không nên ép buộc, dọa nạt mà cho trẻ ăn cùng gia đình, động viên, khen ngợi trẻ khi trẻ ăn ngon, ăn nhiều hơn bình thường.
- Trường hợp trẻ biếng ăn sau khi đi học do thực đơn ở trường không hợp khẩu vị thì cha mẹ có thể tự điều chỉnh thực đơn bữa ăn của gia đình theo thực đơn của trường học để trẻ làm quen và thích nghi.
- Nếu trẻ chưa thích nghi với môi trường học tập, giáo viên mới hay người cho ăn thì cha mẹ có thể dạy trẻ thích nghi dần chứ không nên thay đổi đột ngột.
- Trong khoảng thời gian đầu khi trẻ đến lớp, cha mẹ nên đưa trẻ về nhà ăn cho đến khi trẻ quen dần.
VII. Cách phòng tránh tình trạng biếng ăn tâm lý cho trẻ
- Cha mẹ nên cho trẻ ăn theo thực đơn phù hợp với từng độ tuổi của trẻ, không ép trẻ ăn quá nhiều (nên ngừng cho ăn khi trẻ không muốn ăn) hoặc ăn những thức ăn mà trẻ không thích. Bạn có thể tập cho bé ăn từ từ, từng chút một cho đến khi bé thích nghi.
- Luôn tạo cho trẻ không khí vui vẻ, thoải mái trong mỗi bữa ăn để trẻ cảm thấy hứng khởi khi được ăn cùng cả gia đình.
- Cha mẹ nên thay đổi đa dạng thực đơn hàng ngày của trẻ để tránh gây cảm giác nhàm chán, trình bày món ăn đẹp mắt, ngon miệng với nhiều màu sắc để kích thích thị giác và vị giác của trẻ.
- Không nên cho trẻ ăn các bữa phụ ngay trước bữa ăn chính vì có thể khiến trẻ no và bỏ bữa chính.
- Không nên trộn lẫn thuốc với thức ăn để đánh lừa trẻ bởi trẻ có thể ăn thìa đầu tiên nhưng từ thìa thứ hai trẻ sẽ không chịu ăn nữa và luôn trong tình trạng cảnh giác với thức ăn.

Xem thêm:
Đi ngoài phân xanh: Nguyên nhân và cách khắc phục tốt nhất
VIII. Chế độ ăn uống thích hợp dành cho trẻ bị biếng ăn tâm lý
Theo các chuyên gia, để trẻ không bị ảnh hưởng tới sự phát triển do thiếu hụt dinh dưỡng, cha mẹ cần đảm bảo đủ 4 loại nhóm chất dinh dưỡng chính trong bữa ăn của bé như chất đạm, chất bột đường, chất béo, các vitamin và khoáng chất cần thiết.
Nên chế biến đa dạng thực đơn để có thể vừa giúp trẻ làm quen được với nhiều loại thực phẩm đồng thời giúp trẻ tránh được tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng,… và nhanh chóng cải thiện tâm lý biếng ăn của trẻ.
Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng phải được bú mẹ hoàn toàn với liều lượng đã được khuyến nghị ở độ tuổi này. Trẻ bắt đầu ăn thức ăn dặm và trẻ lớn hơn cần cho trẻ dùng thêm sữa mẹ hoặc sữa công thức để bổ sung thêm chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Ngoài ra, nên thêm men vi sinh vào khẩu phần ăn của trẻ để giúp hỗ trợ và thúc đẩy hệ tiêu hoá của trẻ được tốt hơn. Dưới đây là 2 sản phẩm men vi sinh được nhiều phụ huynh tin dùng nhất hiện nay.
1. Probiotic Powder for Baby 6 months-3 years
Life-Space Probiotic Powder for Baby được sản xuất lại Úc, sản phẩm bột probiotic không mùi phù hợp cho trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi với các thành phần rất có lợi cho hệ tiêu hoá của trẻ như B. animalis ssp. lactis HN019, L. rhamnosus HN001 cùng 10 chủng vi khuẩn có lợi, giúp hỗ trợ một hệ tiêu hóa khỏe mạnh cho trẻ cũng như 7.5 tỷ CFU/gram.
Hơn nữa, sản phẩm này còn giúp cho trẻ nâng cao sức đề kháng, thúc đẩy hệ vi sinh vật và tăng khả năng miễn dịch cho đường ruột của bé.
- Cách sử dụng:
- Phù hợp dùng cho trẻ từ 6 tháng tuổi và nên dùng mỗi ngày 1 - 2 gam tương đương 1-2 muỗng đong đi kèm trong sản phẩm.
- Bạn hãy cho bột men vi sinh thêm vào bình sữa và lắc đều trước khi cho bé bú.
- Không nên làm nóng lại sữa sau khi đã thêm bột Probiotic để tránh làm mất tác dụng.
- Trường hợp không cho trẻ bú bình, bạn hãy cho men vi sinh vào bình lắc và cho bé uống trước khi bắt đầu ăn.
- Cách bảo quản:
- Bạn nên bảo quản ở nơi khô ráo dưới 30°C và chỉ nên sử dụng sản phẩm trong vòng 3 tháng kể từ lúc mở nắp
- Sản phẩm không cần làm lạnh trước khi sử dụng.
- Không nên sử dụng sản phẩm cho trẻ nếu thấy có hiện tượng nhãn dán xung quanh nắp bị vỡ hoặc bong tróc.
- Sản phẩm không phải là thuốc nên không có tác dụng để thay thế thuốc chữa bệnh.
2. Probiotic Powder for Children
Life-Space Probiotic Powder for Children 3-12 years có xuất xứ tại Úc giúp cải thiện tình trạng biếng ăn ở trẻ hiệu quả, sản phẩm có thành phần gồm L. rhamnosus GG, B. lactis BI-04,... cùng 15 chủng vi khuẩn có lợi, hỗ trợ cho bé có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh cũng như 10 tỷ CFU/gram.
Thêm vào đó, men vi sinh còn giúp cân bằng hệ vi sinh vật, cải thiện nhu động ruột và tiêu chảy, tăng cường khả năng miễn dịch, giúp trẻ nhanh khỏi các bệnh như dị ứng, tràm hay cảm lạnh.
Cách sử dụng:
- Sản phẩm phù hợp cho trẻ em từ 3-12 tuổi và sử dụng 1 gram ~ 1 muỗng mỗi ngày hoặc theo lời khuyên của bác sĩ để đạt được hiệu quả.
- Bạn hãy hòa tan bột men vi sinh cùng nước ấm và khuấy đều cho đến khi bột tan hoàn toàn và cho trẻ sử dụng ngay sau khi pha. Sản phẩm có thể dùng chung với thức ăn.
- Bạn nên sử dụng muỗng đi kèm với sản phẩm để đong bột (1 gram = 1 muỗng).
Cách bảo quản:
- Nên sử dụng sản phẩm trong vòng 3 tháng kể từ khi mở nắp và bảo quản ở nơi khô ráo có nhiệt độ dưới 30 độ C.
- Không cần làm lạnh men vi sinh trước khi sử dụng.
- Không nên sử dụng sản phẩm cho trẻ khi thấy nhãn dán xung quanh nắp bị vỡ hoặc bong ra.
- Men vi sinh Probiotic không phải là thuốc nên không có tác dụng để thay thế thuốc chữa bệnh.
Biếng ăn tâm lý ở trẻ chỉ là một dạng rối loạn ăn uống và chỉ là triệu chứng tạm thời trong một khoảng thời gian nhất định. Mong rằng những thông tin chi tiết về vấn đề biếng ăn tâm lý ở trẻ mà Life-Space chỉ ra ở phía trên có thể giúp cha mẹ tìm hiểu được rõ nguyên nhân biếng ăn của con và có những giải pháp chữa trị kịp thời.