Bật mí 9+ giải pháp cải thiện hiệu quả vấn đề trẻ biếng ăn

Biếng ăn là tình trạng thường gặp của trẻ em ở hầu hết các lứa tuổi. Việc chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ biếng ăn là nỗi vất vả đối với những bậc cha mẹ. Hơn nữa, nếu tình trạng này kéo dài, các bé có thể bị thiếu hụt các chất dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. 

Bài viết dưới đây của Life-Space sẽ giúp bạn hiểu hơn về các biểu hiện, nguyên nhân và hậu quả của biếng ăn cũng như tìm ra các giải pháp giúp khắc phục tình trạng biếng ăn ở trẻ nhỏ.

I. Biếng ăn ở trẻ em là gì?

Biếng ăn là tình trạng thường gặp của trẻ em ở hầu hết các lứa tuổi, đặc biệt là trẻ trong giai đoạn từ 1 - 6 tuổi. Thực tế, khi trẻ tròn 1 tuổi, tốc độ tăng trưởng của các bé sẽ giảm đi. Vì vậy, nếu chỉ căn cứ vào lượng thức ăn thì rất khó để có thể xác định được tình trạng biếng ăn ở trẻ nhỏ.

Theo các ý kiến từ chuyên gia, biếng ăn có thể là biểu hiện của nhiều nguyên nhân như tâm lý, sinh lý của trẻ. Điều này có thể biểu hiện như tình trạng bé ít ăn, không tự nguyện ăn hoặc chỉ ăn khi bị đốc thúc,...

Tìm hiểu: Giải đáp thắc mắc: Trẻ giãn ruột có biếng ăn không?

II. Các biểu hiện cho thấy trẻ biếng ăn

Biếng ăn là một dạng rối loạn ăn uống thường gặp ở trẻ nhỏ, gây nhiều khó khăn và vất vả cho các bậc phụ huynh khi nuôi dưỡng trẻ. Đặc biệt, trẻ biếng ăn chủ yếu ở độ tuổi từ 1 - 6 tuổi, đặc biệt là trẻ 2 tuổi. Đây cũng là độ tuổi mà trẻ hay cáu gắt, gây nhiều khó khăn cho bố mẹ khi chăm sóc các bé.

Trẻ biếng ăn thường ăn ít hoặc không chịu ăn, khiến cơ thể không nạp đủ lượng dinh dưỡng cần thiết. Dưới đây là một số biểu hiện cho thấy trẻ đang biếng ăn:

• Trẻ quấy khóc khi bạn bắt đầu dọn thức ăn ra bàn.
• Trẻ không ăn một số loại hoặc tất cả các loại thức ăn.
• Trẻ thường ngậm thức ăn lâu trong miệng và không chịu nhai hay nuốt.
• Trẻ ăn ít thức ăn hơn so với bình thường.
• Thời gian mỗi bữa kéo dài hơn, trung bình khoảng 30 phút cho một bữa.
• Bé thường có cảm giác buồn nôn mỗi khi phụ huynh dọn thức ăn ra.
• Cân nặng của trẻ không tăng trong 3 tháng liên tục.

III. Xu hướng biếng ăn của trẻ nhỏ hiện nay

• Biếng ăn thường xuất hiện ở các trẻ em gái nhiều hơn.
• Trẻ biếng ăn thường dễ chậm phát triển hơn so với các bé đồng trang lứa.
• Biếng ăn có thể dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ.
• Trẻ dễ gặp các vấn đề về đường tiêu hóa như rối loạn tiêu hóa, giảm mật độ xương, mất cân bằng hormone hay thiếu máu.
• Trẻ có thể bị ám ảnh bởi thực phẩm hoặc cân nặng của cơ thể.

IV. Nguyên nhân vì sao trẻ em lại biếng ăn

1. Thiếu cân đối trong khẩu phần ăn hoặc ăn dặm sớm

Nhiều bậc phụ huynh thường cho trẻ bắt đầu ăn dặm quá sớm và chỉ cho các bé ăn thiên lệch theo một nhóm thực phẩm hoặc ăn không đầy đủ 4 nhóm thực phẩm chính. Điều này khiến trẻ bị thiếu các dưỡng chất tạo nên những ảnh hưởng không tốt. 

Ví dụ như thiếu các vitamin nhóm B sẽ khiến chuyển hóa thức ăn kém; thiếu kẽm và selen làm trẻ bị lười ăn và kém hấp thu các chất dinh dưỡng; thiếu chất xơ khiến trẻ dễ bị táo bón, chướng bụng; thiếu protein làm trẻ bị chậm tăng cân;...

2. Sự thay đổi sinh lý hoặc mắc bệnh ở trẻ

Trẻ em khi đến các giai đoạn như biết lật, biết bò, biết ngồi, đi hay mọc răng,.. đều dễ bị biếng ăn. Bên cạnh đó, bạn nên chú ý quan sát để phát hiện những bất thường ở trẻ. Việc mọc răng, viêm loét miệng hay sâu răng có thể gây cảm giác khó chịu, đau đớn làm trẻ chán ăn.

Một số các biểu hiện rối loạn tiêu hóa như loạn khuẩn đường ruột, thiếu men tiêu hóa, đầy bụng, khó tiêu,... hoặc các tình trạng như nhiễm ký sinh trùng, viêm đường hô hấp,... làm hấp thu dưỡng chất kém và khiến bé không muốn ăn. Ngoài ra, việc sử dụng quá liều các loại khoáng sinh, viên sắt, vitamin A, D cũng có thể dẫn đến tình trạng biếng ăn ở trẻ nhỏ.

3. Thói quen cho các bé ăn của cha mẹ

Một nguyên nhân nữa khiến trẻ biếng ăn là thói quen cho trẻ ăn của các bậc phụ huynh. Bạn cần lưu ý và thay đổi nếu đang thực hiện những điều sau:

• Chế biến món ăn không hấp dẫn hoặc lặp lại các món ăn, các nguyên liệu nấu ăn với tần suất quá dày.
• Không có giờ giấc cố định khi cho bé ăn hoặc cho trẻ ăn quá nhiều quà vặt trước bữa.
• Cho trẻ xem tivi hoặc chơi điện tử,.. khi đang ăn khiến bé không tập trung, ăn lâu, gây nên hiện tượng ngang bụng, không muốn ăn dù chưa ăn được nhiều.
• Số lượng thức ăn hoặc bữa ăn chưa được sắp xếp hợp lý.

4. Yếu tố tâm lý

Việc cha mẹ la mắng, ép buộc trẻ ăn hết định mức có thể khiến tình trạng biếng ăn ở trẻ nặng hơn. Đôi khi lượng thức ăn mà cha mẹ mong muốn trẻ ăn là quá mức so với sức ăn của trẻ dẫn đến trẻ sẽ ngậm thức ăn, nôn ói hoặc có thể chống đối. Lâu dài, điều này sẽ khiến trẻ bị sợ ăn và biếng ăn. 

Bên cạnh đó, việc thay đổi đột ngột về môi trường, giờ giấc,... khi cho bé ăn hoặc khi bố mẹ lạnh nhạt với trẻ cũng có thể làm thay đổi tâm trạng của bé khiến bé hờn dỗi, chống đối và không muốn ăn.

5. Yếu tố môi trường

Những thay đổi hoặc sự biến động về môi trường như sự thay đổi hormone khi dậy thì, áp lực học hành, các mối quan hệ căng thẳng, việc tập thể dục, tham gia các trò chơi hoạt động mạnh hay những chuyện đau buồn cũng có thể làm trẻ bị chán ăn.

6. Yếu tố sinh học hoặc di truyền 

Nhiều nhà nghiên cứu cho thấy rằng biếng ăn có xu hướng di truyền. Ngoài ra, các trẻ sinh ra trong gia đình có tiền sử có các bệnh mạn tính như viêm khớp, viêm đại tràng, suy thận,... cũng có nguy cơ biếng ăn cao hơn các trẻ em khác.

V. Hậu quả khi tình trạng biếng ăn kéo dài ở trẻ em

Biếng ăn có thể dẫn đến nhiều hậu quả về sức khỏe và quá trình phát triển của trẻ. Trẻ biếng ăn sẽ chậm tăng cân hơn so với các trẻ em khác. Trung bình trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên sẽ tăng từ 100 - 200g mỗi tháng. Tình trạng biếng ăn kéo dài có thể khiến trẻ bị suy dinh dưỡng, giảm sức đề kháng, dễ mắc bệnh và càng biếng ăn hơn.

Việc thiếu hụt các chất dinh dưỡng do biếng ăn có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của trẻ. Không chỉ về cân nặng, chiều cao và tầm vóc của trẻ có thể kém hơn so với các trẻ cùng trang lứa và quá trình phục hồi dinh dưỡng sẽ khó khăn và kéo dài hơn.

Biếng ăn là một vấn đề phức tạp, do đó, các bậc phụ huynh nên xác định và có những biện pháp khắc phục các nguyên nhân gây biếng ăn ở trẻ, đồng thời phối hợp cùng các bác sĩ chuyên khoa để có được hiệu quả tích cực, giúp trẻ yêu thích ăn uống hơn.

Xem thêm:

Giảm cân sau sinh nhanh chóng, đúng cách và hiệu quả

VI. 11 giải pháp giúp khắc phục tình trạng biếng ăn ở trẻ nhỏ

Dưới đây là một số giải pháp mà bố mẹ có thể áp dụng để cải thiện trẻ biếng ăn:

1. Hạn chế việc ép buộc trẻ ăn những thực phẩm mà bé không muốn

• Không nên ép buộc trẻ ăn bằng cách la mắng, trừng phạt.
• Tập cho bé ăn món mới vào bữa sáng vì đây là khoảng thời gian trẻ có cảm giác đói nhất và sẵn sàng ăn món mới.
• Khi bé đã chịu ăn, bạn có thể thêm món này vào thực đơn buổi trưa và buổi tối, sau đó, tiếp tục tập cho bé ăn các món mới vào buổi sáng hôm sau.

2. Tạo các món ăn đa dạng và bày trí đẹp mắt

• Mỗi bữa ăn nên có ít nhất một món mà bé thích.
• Bạn cũng có thể để các bé tự lựa món miễn sao các món vẫn đảm bảo được tính an toàn và dinh dưỡng. 
• Bạn hãy khuyến khích trẻ ăn tất cả các món trên bàn ăn dù cho trẻ chỉ ăn mỗi thứ một ít.

3. Nếu có thể hãy luôn cho trẻ ăn đúng giờ và ăn cùng gia đình

• Bố mẹ hãy đặt quy tắc cho trẻ rằng không nên tùy tiện ăn bất cứ thứ gì trước khi đến cữ ăn nhẹ và bữa ăn chính. 
• Trước 10-15 phút khi bắt đầu bữa ăn, bạn hãy thông báo với trẻ để bé biết là sắp đến giờ ăn rồi. 
• Bố mẹ nên ăn uống đúng giờ và làm gương cho bé trong thói quen ăn uống.
• Việc cả nhà quây quần bên nhau, vừa ăn vừa nói chuyện có thể giúp bé ăn ngon miệng hơn.

4. Chia nhỏ khẩu phần ăn hằng ngày

• Chia bữa ăn thành nhiều phần nhỏ và cho bé ăn từng chút vào những khoảng thời gian nhất định.

5. Dùng các thực phẩm tốt cho sức khỏe để làm bữa ăn nhẹ cho bé

Dùng các thức ăn nhẹ như sữa chua, trái cây, bánh ít ngọt,... làm bữa ăn phụ cho bé nhưng nên tránh ăn gần với bữa chính.

6. Không nên cho bé uống quá nhiều nước trước và trong khi ăn

• Uống quá nhiều nước sẽ tạo cảm giác no khiến bé không còn hứng thú ăn.
• Hạn chế cho con uống sữa lúc giữa đêm vì có thể ảnh hưởng đến bữa sáng.

7. Khuyến khích trẻ cùng mẹ vào bếp

• Trao đổi cùng bé về các món ăn trong bữa ăn kế tiếp và chọn thực phẩm để cân bằng bữa ăn.
• Khuyến khích bé phụ bố mẹ nhặt rau, rửa rau,... để kích thích bé muốn ăn các món mà mình phụ nấu.

8. Đảm bảo các dưỡng chất trong từng bữa ăn

• Thức ăn bố mẹ cho con ăn cần đầy đủ các vitamin và dưỡng chất để kích thích sự thèm ăn của trẻ.
• Lưu ý không để bé dùng điện thoại, đồ chơi, đọc sách, xem tivi,... khi ăn hoặc không dùng thức ăn làm phần thưởng.

9. Cho bé vận động đầy đủ

• Khuyến khích trẻ vận động hàng ngày bằng cách cùng trẻ đi bộ, nhảy dây,... để tiêu hao năng lượng và tạo cảm giác đói cho bé
• Đối với các bé nhỏ, massage sẽ giúp hệ tiêu hóa của bé tốt hơn, hạn chế các bệnh đường tiêu hóa và giúp trẻ khỏe mạnh.

10. Dạy cho bé hiểu về tầm quan trọng của thực phẩm lành mạnh

Bố mẹ nên nói cho con hiểu việc ăn sẽ cung cấp các dưỡng chất cho bé và bé nên ăn các thực phẩm lành mạnh như trái cây, ngũ cốc, thịt, cá,...

11. Có thể dùng thuốc bổ cho bé biếng ăn

• Bố mẹ có thể dùng các loại thuốc bổ để bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết cho trẻ.
• Việc dùng thuốc bổ cho bé cần phải có sự chỉ định của bác sĩ.
• Không cần dùng thuốc bổ chó bé nếu bố mẹ đang thực hiện chế độ ăn cân bằng và lành mạnh cho trẻ.

VII. Top các loại men vi sinh cho trẻ nhỏ

1. Probiotic Powder for Kids 3-12 years

Probiotic Powder for Kids là sản phẩm men vi sinh của thương hiệu LifeSpace dành cho trẻ từ 3 - 12 tuổi. Sản phẩm chứa 15 chủng vi khuẩn có lợi giúp điều chỉnh sự mất cân bằng dinh dưỡng trong hệ tiêu hóa, giảm triệu chứng biếng ăn và thúc đẩy sự phát triển và tăng trưởng tự nhiên ở trẻ nhỏ.

2. Probiotic Powder for Baby 6 months-3 years

Probiotic Powder for Baby 6 months-3 years là sản phẩm men vi sinh dành cho trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi, được pha chế với 10 chủng vi sinh cần thiết. Sản phẩm giúp hỗ trợ hệ miễn dịch và thúc đẩy khả năng chống bệnh phổ biến giúp bé phát triển khỏe mạnh.

3. Children Immune Support Probiotic 3-12 years

Children Immune Support Probiotic 3-12 years là loại men vi sinh đến từ thương hiệu Life-Space dùng cho trẻ từ 3 đến 12 tuổi. Sản phẩm sở hữu công thức lợi khuẩn cao cấp chứa 3 chủng vi khuẩn có lợi kết hợp cùng kẽm, vitamin D và hoa cơm cháy giúp hỗ trợ sức khỏe, tăng chức năng hệ miễn dịch và giảm các triệu chứng cảm lạnh ở trẻ.

Life-Space là thương hiệu men vi sinh hàng đầu tại Úc và đã có mặt tại Việt Nam. Bạn có thể mua các loại men vi sinh chính hãng cho bé trên tại website phân phối của Life-Space lifespace.com.vn hoặc qua các kênh phân phối chính thức của thương hiệu như ConCung, Medicare, Shopee và Lazada.