Sức đề kháng là gì? Nguyên nhân làm suy giảm sức đề kháng

Sức đề kháng được xem là hệ thống phòng vệ của cơ thể trước những tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài, giúp con người luôn khỏe mạnh. Khi sức đề kháng bị suy giảm thì nguy cơ mắc bệnh ngày càng tăng lên, do đó việc tăng cường sức đề kháng là vấn đề được nhiều người quan tâm. 

Vậy sức đề kháng là gì? Làm sao để củng cố khả năng hoạt động của sức đề kháng một cách hiệu quả? Trong bài viết dưới đây, Life-Space sẽ cung cấp các kiến thức về sức đề kháng.

I. Sức đề kháng là gì? 

Sức đề kháng là khả năng phòng vệ của cơ thể con người với tác dụng hạn chế sự tác động của các yếu tố bên ngoài gây hại và tạo ra bệnh như nhiễm trùng từ virus, vi khuẩn,… Khả năng này được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch có sẵn trong cơ thể.

Nếu hệ miễn dịch trong cơ thể khỏe mạnh cùng với sức đề kháng tốt thì khi có tác nhân xung quanh gây hại, cơ thể sẽ tự tiêu diệt, ngăn chặn, không để các tác nhân này xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh. Ngược lại, nếu bạn có một hệ thống miễn dịch yếu thì cơ thể bạn sẽ rất dễ mắc bệnh, đặc biệt là bệnh nhiễm trùng.

Hệ miễn dịch có vai trò nhận diện các vật thể, kháng nguyên lạ đang xâm nhập vào cơ thể, sản sinh ra kháng thể nhằm chống lại và tiêu diệt các kháng nguyên đó, cũng như hạn thế các vấn đề về sức khỏe như: cảm cúm, sốt… hoặc bệnh ung thư.

II. Top 9 nguyên nhân làm sức đề kháng bị suy giảm

1. Hệ miễn dịch bị suy yếu 

- Hệ miễn dịch suy yếu chính là nguyên nhân làm giảm sức đề kháng, trong đó có thể xảy ra hai trường hợp, gồm:

• Suy giảm miễn dịch tiên phát: không có hệ miễn dịch về di truyền bởi đột biến gen hoặc do rối loạn tế bào mầm…
• Suy giảm miễn dịch thứ phát: do đang điều trị miễn dịch như hóa xị, xạ trị hay mắc phải các bệnh hệ thống như đái tháo đường, nhiễm HIV/ AIDS hoặc sắp phẫu thuật…

2. Môi trường sống bị ô nhiễm 

Tiếp xúc lâu với môi trường bị ô nhiễm từ khói bụi, hóa chất,… có thể ngăn chặn quá trình sản sinh các tế bào lympho B và T, làm ảnh hưởng đến sự hoạt động của phổi, gây ra các bệnh liên quan đến đường hô hấp như: viêm phổi, viêm phế quản…

3. Lạm dụng thuốc kháng sinh

Cơ chế của kháng sinh là tiêu diệt tất cả các loại vi khuẩn có trong cơ thể bao gồm cả vi khuẩn lợi khuẩn đường tiêu hóa. Không những thế, khi uống kháng sinh sẽ giảm lượng cytokine, khiến cơ thể yếu đi và giảm khả năng phòng vệ trước những tác nhân gây hại.

4. Uống không đủ nước

Hơn 70% cơ thể là nước. Nhờ nước mà máu có thể lưu thông dễ dàng, cung cấp lượng oxy cần thiết cho cơ thể hoạt động, đưa dinh dưỡng đến tế bào và thải các chất độc ra ngoài cơ thể. Do đó, nước đóng vai trò với cơ thể, đặc biệt đối với hệ miễn dịch. Thiếu nước thì hệ miễn dịch sẽ bị suy yếu, giảm sức đề kháng.

5. Ăn nhiều đồ chế biến sẵn

Trong các thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều cholesterol, đường, muối,… gây hại cho cơ thể. Nếu sử dụng chúng trong thời gian dài, tích tụ nhiều sẽ làm suy giảm chức năng của các tế bào lympho B và T, làm giảm đề kháng

6. Mắc bệnh trầm cảm 

Trầm cảm kéo dài và thường xuyên sẽ làm giảm nồng độ của hormone Testosterone và Estrogen - nguyên nhân gây suy giảm miễn dịch.

7. Ít vận động

Nếu bạn không vận động thường xuyên thì quá trình chuyển hóa và trao đổi chất sẽ diễn ra chậm hơn, làm suy giảm miễn dịch và dễ bị bệnh.

8. Thừa cân, béo phì

Đây là nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ gặp phải các bệnh về tim mạch, huyết áp, tiểu đường… Không những thế, khi bạn thừa cân, hàm lượng hormon được sản sinh ra nhiều hơn, phá vỡ cấu trúc phòng bệnh của hệ miễn dịch.

9. Thức khuya, ngủ không đủ giấc

Nếu bạn có thói quen sinh hoạt ngủ không đủ 7 – 8 tiếng/ngày thì sẽ khiến cơ thể bạn trở nên mệt mỏi, từ đó không sản sinh đủ lượng Melatonin cần thiết cho hệ miễn dịch, lượng bạch cầu không đủ để chống lại các tác nhân gây bệnh.

III. Các dấu hiệu của việc suy giảm hệ miễn dịch và sức đề kháng

Một số dấu hiệu điển hình khi cả hệ miễn dịch và sức đề kháng đang trong tình trạng bị suy giảm:

• Suy nhược tinh thần: luôn trong trạng thái ủ rũ, chán nản cùng với đó là cảm giác khó chịu, mệt mỏi, thiếu sức sống.
• Thời gian tự chữa lành lâu hơn: Khi bị suy giảm sức đề kháng, các vết thương hở như đứt tay, chân sẽ lâu lành hơn bởi khả năng đông máu bị suy yếu.
• Tiêu hoá kém: Dễ bị đau bụng, tiêu chảy… khi ăn đồ không hợp vệ sinh, kèm theo là quá trình tiêu hóa cũng như thời gian hấp thu chất dinh dưỡng kém hơn so với bình thường.
• Dễ mắc bệnh, đặc biệt là nhiễm khuẩn: Thường mắc các bệnh vặt như cảm, sốt, ho hoặc là các bệnh nhiễm trùng như: viêm phổi, viêm phế quản, viêm xoang… 

Ngoài những biểu hiện cơ bản trên, khi bị suy giảm sức đề kháng, người bệnh sẽ lâm vào tình trạng thiếu máu, cơ thể xanh xao, gầy ốm, … hay nguy hiểm hơn có thể ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng như tim: đau tức ngực, tim đập nhanh…

IV. Đối tượng nào dễ bị suy giảm hệ miễn dịch và sức đề kháng?

1. Người đang mắc các bệnh mãn tính

• Đối với những bệnh nhân tiểu đường, tim mạch, gan thận, viêm phổi… hoặc đang trong quá trình điều trị ung thư và phải sử dụng nhiều thuốc chống viêm, kháng sinh… thường hệ miễn dịch sẽ bị suy yếu. 
• Người mới ốm dậy: sức khỏe của người mới ốm dậy vẫn còn yếu, tinh thần chán nản, mệt mỏi, ăn không ngon miệng… khiến cho khả năng phòng vệ chưa kịp phục hồi, làm cho sức đề kháng bị suy yếu.

2. Trẻ sơ sinh và trẻ dưới 3 tuổi 

Trẻ em sơ sinh và dưới 3 tuổi chỉ nhận miễn dịch thụ động thông qua nhau thai và sữa của mẹ nên sức đề kháng chưa được khỏe mạnh. Vì thế, hệ miễn dịch của bé chưa được phát triển một cách toàn diện nên rất dễ bị bệnh.

• Phụ nữ đang mang thai: Trong quá trình mang thai, người mẹ cần được bổ sung gấp đôi chất dinh dưỡng để nuôi cả mẹ và bé. Vì thế, nếu không được cung cấp đủ dưỡng chất, sức đề kháng của người mẹ rất dễ bị suy giảm, dẫn đến khả năng nhiễm trùng và mức độ mắc bệnh nặng cao hơn so với đối tượng khác. Hơn thế, việc điều trị bệnh cũng trở nên khó khăn bởi một số loại thuốc không được chỉ định cho phụ nữ có thai bởi chúng có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
• Người cao tuổi: Tuổi tác càng cao thì chức năng của các cơ quan cũng như hệ miễn dịch càng kém. Khả năng phòng vệ của cơ thể suy yếu làm cho việc nhiễm trùng dễ xảy ra hơn. Hơn thế nữa, người lớn tuổi sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh mạn tính.

Xem thêm:

Trẻ 9 tháng biếng ăn - Nguyên nhân & Cách cải thiện biếng ăn

V. Một số biện pháp tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng

1. Bổ sung đa dạng các loại thực phẩm nhiều dinh dưỡng

Để có một hệ miễn dịch khỏe mạnh thì vấn đề bổ sung dinh dưỡng là điều vô cùng cần thiết, đặc biệt đối với các loại vitamin và khoáng chất. Dưới đây là một số thực phẩm có tác dụng tốt đối với hệ miễn dịch và đề kháng.

• Các loại hải sản

Trong cá hồi, cua, tôm, bào ngư, sò huyết… có chứa nhiều vitamin A, D, B; Omega 3 cùng khoáng chất cần thiết như: Sắt, Kẽm, Canxi, Photpho, Magie… Bên cạnh đó, loại thực phẩm này còn cung cấp nhiều loại acid amin thiết yếu giúp tăng cường sức đề kháng, hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn, ức chế sự phát triển virus…

• Thịt gia cầm

Các loại thực phẩm như thịt gà, bò, lợn,... cung cấp nhiều protein, chất khoáng, lipid và các acid amin giúp phát triển chiều cao, cân nặng và tăng cường khả năng đề kháng của cơ thể.

• Trái cây

Một số loại hoa quả như: cam, quýt, nho, táo, bưởi, cà rốt hoặc các loại rau như: bông cải, rau bina…. giúp cung cấp vitamin A, B, C, D, E cùng các khoáng chất Kẽm, Sắt, Selen để tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, các loại rau xanh còn bổ sung chất xơ, nhằm củng cố khả năng đề kháng của cơ thể.

2. Bổ sung các loại men vi sinh LIFESPACE nhằm tăng sức đề kháng

2.1. Men vi sinh Children Immune Support Probiotic dành cho trẻ từ 3 - 12 tuổi

Men uống vi sinh Children Immune Support Probiotic là sản phẩm bổ sung các vi khuẩn có lợi cho cơ thể. Trong sản phẩm này có chứa 3 chủng lợi khuẩn kết hợp với vitamin D, kẽm và hoa cơm cháy giúp hỗ trợ sức khỏe và nâng cao khả năng hoạt động của hệ miễn dịch.

Sản phẩm Children Immune Support Probiotic có công thức sản xuất đặc biệt giúp:

• Duy trì hệ miễn dịch luôn hoạt động khỏe mạnh
• Làm giảm các triệu chứng nhẹ của bệnh nhiễm trùng hô hấp

2.2. Men vi sinh Adult Immune Support Probiotic dành cho người lớn

Men vi sinh Adult Immune Support Probiotic được bào chế bằng công thức lợi khuẩn cao cấp, chứa 5 chủng lợi khuẩn kết hợp với kẽm và vitamin C. Không những thế, sản phẩm này cũng cung cấp 11 tỷ CFU/Viên nang nhằm hỗ trợ chức năng của hệ miễn dịch.

Sản phẩm Adult Immune Support Probiotic công thức sản xuất đặc biệt giúp:

• Giảm bớt mức độ các triệu chứng của bệnh cảm lạnh thông thường 
• Giúp nhanh hết bệnh cảm lạnh
• Làm giảm các triệu chứng nhẹ của bệnh nhiễm trùng hô hấp

3. Đảm bảo lối sống lành mạnh

• Tập thể dục thường xuyên

Khi tập thể dục, chạy bộ sẽ làm nhiệt độ cơ thể tăng lên, từ đó ngăn cản sự phát triển của vi khuẩn, hạn chế mắc bệnh cảm cúm thông thường. Ngoài ra, một cơ thể khỏe mạnh sẽ tự sản sinh ra kháng thể, bạch cầu, giúp chống lại tác nhân gây bệnh, khí huyết trở nên lưu thông.

• Ngủ đủ giấc, tinh thần thoải mái

Việc ngủ đủ giấc sẽ giúp tinh thần được thoải mái, sức đề kháng được nâng cao, đồng thời ngăn chặn cơ thể giải phóng chất adrenalin gây ức chế hệ miễn dịch. 

• Uống đủ nước

Nước có vai trò đưa tế bào miễn dịch, kháng thể đến toàn bộ cơ thể, loại bỏ chất độc. Nếu bạn uống ít nước thì sẽ làm giảm tốc độ di chuyển của hệ bạch huyết và suy giảm chức năng hệ miễn dịch. Không những thế, các chất độc sẽ bị tích tụ lại cơ thể, gây ra các bệnh mãn tính nguy hiểm.

• Đeo khẩu trang

Việc đeo khẩu trang sẽ giúp hạn chế khói bụi, ô nhiễm bên ngoài, đồng thời ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn khi bạn đi đến những nơi đông người.

• Giữ gìn vệ sinh sạch

Bạn nên nước rửa tay sạch sẽ mỗi khi đi ra ngoài về và sau khi đi vệ sinh. Bên cạnh đó, bạn nên thường xuyên vệ sinh đồ đạc, vật dụng trong nhà để tránh bụi bẩn, tích tụ vi khuẩn gây hại.

• Không nên sử dụng các chất kích thích

Các loại đồ uống như: rượu bia, thuốc lá, cafe… bởi có thành phần gây ức chế sự hoạt động của hệ thống miễn dịch, làm căng thẳng thần kinh và suy giảm sức đề kháng của cơ thể.

Như vậy, Life-Space đã cung cấp những thông tin hữu ích về sức đề kháng của cơ thể. Hy vọng bạn đã nắm được các nguyên nhân, dấu hiệu khi bị suy giảm sức đề kháng cùng với một số biện pháp tăng cường khả năng hoạt động của nó.